«آواشناسی: بررسی علمی گفتار» منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، آواشناسی علم بررسی آواهای زبانی است از سه دیدگاه تولیدی، آکوستیکی و شنیداری. آواشناسی پایه واج‌شناسی است و در دیگر حوزه‌های زبان‌شناسی چون زبان‌شناسی تاریخی - تطبیقی، گویش‌شناسی، زبان‌شناسی رایانه‌ای، زبان‌شناسی کاربردی و زبان‌شناسی بالینی کاربرد دارد.

مخاطب در این کتاب با اصول آوانگاری، مباحث اصلی آواشناسی تولیدی و مباحث کلی آواشناسی آکوستیکی و آواشناسی شنیداری آشنا می‌شود. بخشی از کتاب به واحدهای زبانی هجا و عناصر زبرزنجیری یعنی کشش، مکث، تکیه، نواخت و آهنگ اختصاص یافته است. مخاطب اصلی این کتاب دانشجویان کارشناسی ارشد زبان‌شناسی و رشته‌های مرتبط هستند. اما سعی شده به زبانی ساده نگاشته شود تا برای عموم علاقه‌مندان آواشناسی هم کاربرد داشته باشد.

فصل اول این کتاب «آواشناسی چیست؟» نام دارد که در آن درباره مباحثی چون زنجیره گفتار، آواشناسی و شاخه‌های آن، آواشناسی و حوزه‌های مطالعاتی دیگر مطرح شده است. «آوا و خط» عنوان فصل دوم کتاب است. در این فصل هم درباره موضوعاتی چون واحدهای زبانی و خط، مشکلات خط‌های الفبایی، انجمن آواشناسی بین‌المللی و الفبای آوایی بین‌المللی بحث شده است.

«اندام‌های تولید گفتار» و «ساز و کارهای جریان هوا» به ترتیب عنوان فصل‌های سوم و چهارم این کتاب است. «تنفس و نقش آن در گفتار» هم موضوع فصل پنجم کتاب است که شامل مباحثی چون تنفس عادی و تنفس برای گفتار می‌شود. فصل بعدی کتاب هم درباره «حنجره و نقش آن در گفتار» است.

«همخوان‌»‌ها موضوع هفتمین فصل کتاب است که در آن درباره جایگاه لبی، جایگاه تاج زبانی، جایگاه ریشه‌ای، جایگاه بدنه‌ای، جایگاه حنجره‌ای، وضعیت نرمکام، واک، همخوان‌های انفجاری، همخوان‌های سایشی و ... بحث شده است. در فصل هشتم هم درباره «واکه‌ها» مطالبی درج شده است. «تولیدهای چندگانه و هم‌تولیدی» هم عنوان نهمین فصل این کتاب است.

«هجا و عناصر زبرزنجیری»، «ویژگی‌های آکوستیکی گفتار» و «دستگاه شنیداری و ادراک گفتار» هم به ترتیب عناوین 3 فصل پایانی کتاب از فصل دهم تا دوازدهم هستند.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

اصطلاح گذرا به هوایی اطلاق می‌شود که پس از انسداد کامل مجرای گفتار پشت محل‌ بست جمع شده و با باز شدن انسداد مرتعش می‌شود. این هوای مرتعش شده همانند نوفه موج پیچیده نامنظم تولید می‌کند، اما این موج بسیار گذراست. این منبع تولید صوت نیز بسته به این‌که محل انسداد و شکل مجرای گفتار جلوتر از آن چگونه باشد، ویژگی‌های متفاوتی پیدا می‌کند. گذرا منبع تولید صوت در آواهای انسدادی بی‌واک است. مشخص است که واک و گذرا با هم منبع تولید آواهای انسدادی واک دارند. تعامل منبع و صافی در تولید آواهای زبانی بحثی مفصل و پیچیده است....

این کتاب با 200 صفحه مصور، شمارگان هزار نسخه و قیمت 3 هزار و 400 تومان منتشر شده است.